Słowacja – mały kraj na wielkie przygody
Słowacja zawsze była mi bliska. Dla wielu z nas, mieszkańców południa Polski, to właśnie Słowacja była pierwszym celem zagranicznych podróży. Wtedy jeszcze z paszportem „Kraje Demokracji Ludowej” 🙂
Jako dzieci przywoziliśmy z niej chrumky, arašidy v cukre i kofolę. W starszym wieku znakomite piwo i rum tuzemsky. Była celem górskich wypraw, bo gór ma wciąż znacznie więcej niż Polska. To ze Słowacji pochodziła moja pierwsza gitara. To na Słowacji stawiałem pierwsze kroki na nartach, to od słowackiej strony wszedłem na najwyższy szczyt Polski – Rysy i to na Słowację zabrałem moją przyszłą żonę w pierwszą zagraniczną podróż. Złaziłem ją „na butach” wzdłuż i wszerz. Samotnie i w towarzystwie. Do dziś pozostaje dla mnie przyjaciółką, za którą się tęskni.
Wciąż dziwi mnie fakt, że pomimo tak bliskiego sąsiedztwa tak niewiele wiemy o Słowacji. Jej kultura jest nam obca jak miłość do ZSRR. Jej historia także (ale to akurat dobrze, bo dzięki temu mało kto wie, że Słowacy wypowiedzieli nam wojnę 2 września’39 roku, idąc u boku Hitlera). Nie mamy świadomości, że Słowacy przetrwali piekło madziaryzacji i nie stanowili nawet z Czechami jednej prowincji, bo byli częścią Królestwa Węgier, podczas gdy Czechy, podobnie jak cała Galicja byli częścią Cesarstwa Habsburgów. Niemniej, w swojej ignorancji, mylimy ich z Czechami. Nie znamy żadnego słowackiego pisarza. Często nie wiemy, ilu znanych nam polityków było Słowakami, choć sądzimy, że to byli Czesi. Ot, choćby Dubček… .
Większość Polaków jako cel ewentualnych wypraw na Słowację wymienia Tatry i Chopok. I to przeważnie zimą. I to przeważnie narciarze. Przyciągają nas także słowackie termy. I góry. Może dlatego jesteśmy, po Czechach, drugą co liczebności nacją na słowackim rynku turystycznym. Ale ile wiemy o naszych południowych sąsiadach? Czy wiemy, że od lat produkują znakomite wina i zdobywają nimi europejskie stoły? Czy wiemy, że to na Słowacji powstała pierwsza na świecie szkoła górnicza z prawdziwego zdarzenia? Że Słowacja w pewnym momencie wydobywała ponad połowę całego srebra, jakie było w obrocie na świecie? Że słowackie firmy budowały tunel Gottarda w Alpach? I czy wiemy, że Słowakom udało się ukończyć budowę Sagrady? I to w trzy tygodnie???
Chciałbym te wszystkie fakty przybliżyć moim rodakom. Jestem to winien Słowacji, mojej wiernej przyjaciółce…
